GELİŞİM ALANLARI SAYFA 165

Konuşma bozukluklarının  nedenleri

İşitme engeli
Doğuştan ya da erken çocukluk çağında sinirlerinde, içkulakta ya da ortakulakta işitme engeli olan çocuklar zekaları ve konuşma ile ilgili organları sağlam olduğu halde dili duyamadıklarından öğrenme güçlüğü, dolayısıyla konuşma bozukluğu sorunu yaşarlar.
Eğer ki bu konuda geç kalınırsa ve kritik öğrenme yaşları geçirilirse dili tam olarak öğrenmeleri daha zor olur.
Yapısal kusurlar
Çocuklarda konuşma ile ilgili organlarda yapısal bozukluklara örnek olarak yarık damak ya da yarık dudak verilebilir. Bu gibi sorunlar konuşmayı bozar. Bu tür durumlar genelde erken dönemde farkedilir ve hemen müdahale edilir. Aksi halde çocuğun yapısal bozukluklardan kaynaklı konuşma sorunu, basit düzeyde dil gelişiminin bozulmasına neden olabilir.
Sağlıklı dil gelişimi ancak çocuğun düzgün konuşması ve söylediklerini duyması ile mümkün. Kendi söylediklerinin bozuk olması ve çocuktaki işitme sorunu algısında birtakım yanlışlıklara neden olabilir.
Nörolojik nedenler
Dil ve konuşmayı düzenleyen sinir yapılarındaki hasara bağlı olarak bazı nörolojik sorunlar olabilir. Özellikle sonradan yaşanan beyin hasarları sonucunda ortaya çıkan bu bozukluklara disfaziler olarak bilinir.
Gelişimsel dizfaziler günümüzde gelişimsel dil bozukluğu veya özgün dil bozukluğu olarak adlandırılıyor.
Mental rötardasyon
Zihinsel engellilik anlamına gelen mental rötardasyon, birçok zihinsel işlevi tutan ve kişilerde farklılık gösteren öğrenme, eğitim ve uyum sorunlarına yol açan bir hastalık. Yüzlerce çeşidi var.
Beslenme yetersizliği, eğitim olanlarının sınırlayıcılığı gibi çevresel etkilerin önemi olmakta birlikte çoğu kişide genetik aktarım sözkonusu.
Sonuç olarak hangi nedenle olursa olsun beyindeki ağır işlev bozuklukları zihinsel engelliliğe, dolayısıyla konuşma bozukluklarına da neden olabilir.
Zekanın dikkat, bellek, yargılama gibi pekçok bileşeni var. Daha önceki testlerde bu alanlar değerlendirilmeye çalışılır. Testler sonucunda zeka düzeyine karar verilir.
Dil, zekayı etkileyen ama bir ölçüde zekaya bağımlı bir yeti. Bu nedenle zihinsel engelli insanlarda sıklıkla dil ve konuşma bozuklukları da görülür.
Psikiyatrik nedenler
Ağır depresyon ya da çocukluk çağı psikozu gibi hastalıklar sık karşılaşılmasa da dikkate alınması gereken hastalıklar. Bu nedenle psikiyatrik değerlendirme de dil ve konuşma bozuklukları yaşayan çocuklar için teşhiste önemli yer tutar.
Sosyal nedenler
Çocuğun yaşadığı çevre/ailedeki çevresel yoksunluklar, aileiçi iletişim sorunları, kötü aile ilişkileri ve/veya ihmal çocuklarda dil ve konuşma bozukluklarına neden olabilir.
Sosyal çevredeki olumsuz şartlar çocuğun beyin gelişimini üzerinde de olumsuz etkiler yaratır; bu nedenle dil gelişiminde de biyolojik etkiler görülür.
Toplumsal nedenlerden kaynaklan dil sorunlarında psikolojik danışmanlar ve sosyal hizmet uzmanları ile koordine çalışmak gerekir.